لامپ رشد گیاه چیست ؟ “اگر بخواهیم تعریفی ساده از لامپ رشد گیاه که به عنوان Grow Light یا Plant Light نیز شناخته می‌شود، می‌توان این تعریف را ارائه داد. لامپ رشد گیاه یک منبع نور مصنوعی است که عموما با استفاده از تجهیزات الکتریکی برای انتشار نور مناسب و مورد نیاز فتوسنتز (photosynthesis) طراحی می‌شود. “
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، ممکن است شما هم عبارت لامپ رشد گیاه یا چراغ رشد گیاه یا LED رشد گیاه را شنیده باشید و برای شما این سوال مطرح شده باشد که لامپ رشد گیاه چیست؟ ممکن است دوست داشته باشید تفاوت LEDهای معمولی با LEDهای رشد گیاه را بدانید. یا اینکه اصلا چه ضرورتی دارد از لامپ رشد گیاه یا Grow Light استفاده کنیم؟ در ادامه به سوالاتی که در ذهن شما ایجاد شده است پاسخ خواهیم داد.
اگر بخواهیم تعریفی ساده از لامپ رشد گیاه که به عنوان Grow Light یا Plant Light نیز شناخته می‌شود، می‌توان این تعریف را ارائه داد. لامپ رشد گیاه یک منبع نور مصنوعی است که عموما با استفاده از تجهیزات الکتریکی برای انتشار نور مناسب و مورد نیاز فتوسنتز (photosynthesis) طراحی می‌شود. اما اصولا چرا باید از یک منبع مصنوعی برای تولید نور مورد نیاز فتوسنتز استفاده کنیم؟ خورشید منبع اصلی انرژی سیاره ماست، اما دسترسی به نور خورشید همیشه مقدور نیست. همان طور که انسان گلخانه‌ها را بوجود آورد تا به صورت مصنوعی دمای مورد نیاز گیاهان را فراهم کند و فصل‌های مصنوعی را شبیه سازی کند، چراغ رشد گیاه هم برای شبیه سازی نور خورشید طراحی شده است. اما چرا؟
چرا باید از لامپ رشد گیاه استفاده کنیم؟
امروزه با گسترش فرهنگ آپارتمان نشینی و با توجه به ساخت واحد‌های غیرنورگیر، اگر بخواهید در داخل اتاقتان گیاهی را پرورش دهید متوجه می‌شوید بعد از مدتی گیاه شما رنگ پریده و بی طراوت می‌شود. یکی از دلایل اصلی این موضوع عدم تامین نیاز‌های نوری گیاه به میزان کافی است. علاوه بر این گاهی در گلخانه‌ها یا در خانه قصد داریم گیاهی را پرورش دهیم که متعلق به فصل یا منطقه جغرافیایی دیگری است. این گیاه علاوه بر نیاز به آب و هوای متفاوت به میزان نور بیشتری نیاز دارد. مثلا ممکن است یک گیاه در فصل تابستان بیش از ۱۰ ساعت نور خورشید جذب کند، اما در فصل زمستان کمتر از ۸ ساعت نور در اختیار داشته باشد. برای پرورش چنین گیاهانی برای اینکه رشد گیاه کند نشود حتما باید نور کافی تامین شود که با استفاده از منابع نور مصنوعی این اتفاق رخ می‌دهد؛ و اینجاست که اهمیت روشنایی در پرورش گیاه مشخص می‌شود.
چراغ رشد گیاه برای نخستین بار در سال ۱۸۶۸ توسط آندری فمینستین، گیاه شناس روسی اختراع شد. در گذشته از انواع مختلف چراغ‌های الکتریکی مانند لامپ‌های متال هالید، لامپ‌های تحت فشار سدیم و فلورسنت برای تامین نور مورد نیاز گیاه استفاده می‌شد. اما امروزه با اختراع LED یکی از کم مصرف ترین، پربازده‌ترین و کارا‌ترین انتخاب‌ها برای ساخت لامپ رشد گیاه، استفاده از دیود‌های نوری یا همان LED است.
چطور با توجه به فضا لامپ مناسب را انتخاب کنیم ؟
برای این که بتوانیم بهترین و مناسبترین لامپ را انتخاب کنیم لازم است ابتدا با انواع مدلهای لامپ رشد گیاه آشنا شویم سپس با توجه به فضایی که داریم و نحوه ی نصبی که میتوانیم انجام دهیم مدل موردنظر را انتخاب کنیم. برند ایران سان لایت کوشیده مدلهای مختلف لامپ رشد گیاه را با بیشترین تنوع و کاربری و همینطور حداکثر کیفیت ارایه کند .معمولا برای پوشش فضای بیشتر و همینطور پرتاب نور بیشتر پروژکتور رشد گیاه گزینه مناسبی می باشند. پروژکتور های ۱۰ تا ۵۰ وات برای پوشش ۱ تا ۳ متر مربع مناسب می باشند. روی تمام مدلهای پروژکتور لنز پرتاب نور نصب گردیده است که تا ۲ متر نور را پرتاب میکند اما فاصله ایده ال پروژکتور رشد گیاه تا تاج گیاه ۵۰-۸۰ سانت می باشد.
تفاوت LED رشد گیاه با LEDهای معمولی
شاید فکر کنید همین که نوری بر روی گیاه تابیده شود، برای گیاه کافی است. اما این طور نیست. گیاهان از نور برای تامین انرژی و تقسیم و رشد سلولی استفاده میکنند. به همین منظور نور برای گیاهان لازمه‌ی حیات است. اما طیف نوری که گیاهان آن را جذب میکنند طیف خاصی است که در تمام منابع مصنوعی یافت نمی‌شود. به طور مثال گیاهان نور سبز را به مقدار بسیار کمی جذب میکنند و به همین علت است که اکثر گیاهان به رنگ سبز دیده می‌شوند. البته یک گیاه با توجه به فصل و دوره زندگی در مقایسه با یک گیاه دیگر دارای نیاز‌های متفاوتی در مقدار نور، مدت نور و طیف نوری است. اما چراغ‌های رشد گیاه یا LED رشد گیاه به گونه‌ای ساخته می‌شوند که شامل تمام طیف‌های مورد نیاز گیاه برای رشد و تامین انرژی باشند. البته این لامپ‌ها برای کاربرد‌های تخصصی در رنگ‌ها و طبف‌های متفاوتی نیز تولید می‌شوند.
مطالعات زیادی در خصوص تاثیر نور‌های مختلف بر گیاهان صورت گرفته است. در این مطالعات مشخص شده است طیف‌های مختلف نوری تاثیرات متفاوتی بر رشد ریشه، رشد گیاه و گل دهی گیاه دارند. ممکن است فکر کنید شاید بتوان طول موج نور خروجی LED را تغییر داد. اما دقت کنید طیف نوری یک LED یا یک لامپ به فرآیند طراحی و ساخت آن ارتباط دارد و پس از ساخته شدن شما می‌توانید شدت نور را کم و زیاد کنید نه طول موج نور را. به عنوان مثال شما می‌توانید از یک LED قرمز نور قرمز با شدت بالا یا پایین دریافت کنید، اما نمی‌توانید با استفاده از این LED نور سبز تولید کنید و طول موج نور شما ثابت خواهد بود.
اکثر مطالعات اثبات کرده اند گیاه با استفاده از نور قرمز و آبی می‌تواند به رشد ادامه دهد. بهینه‌ترین نور از نظر اقتصادی برای پرورش گیاه نور آبی است، اما بهترین کیفیت با ترکیب آبی، قرمز و مقداری سبز حاصل می‌شود. LEDهای رشد گیاه را با رنگ سفید هم می‌توانید پیدا کنید که Full Spectrum نامیده می‌شوند و طیف کامل نور مرئی یعنی از ۴۰۰ نانومتر تا ۷۶۰ نانومتر را منتشر میکنند. نور این LEDها در طیف مرئی مشابه نور خورشید است. از LEDهای پرورش گیاه Full Spectrum (طیف کامل) معمولا در خانه و دفاتر استفاده می‌شود تا علاوه بر کمک به تامین نیاز‌های نوری گیاه، نورپردازی گیاه به گونه‌ای باشد که جلوه‌ی طبیعی گیاه حفظ شود.
اما در گل خانه‌ها و محیط‌های حرفه‌ای پرورش گیاه که به صورت گسترده فعالیت میکنند هدف تامین نیاز‌های گیاه به صورت اقتصادی و موثر است و به همین علت استفاده از LEDهای فول اسپکتروم انتخاب بهینه‌ای نیست. اگر عبارت Grow Light را در گوگل جستجو کنید اکثرا لامپ‌هایی را مشاهده می‌کنید که نوری مشابه نور بنفش تولید میکنند. البته باید دقت کنید با استفاده از LED قرمز و آبی متداول نمی‌توانید این نور را به صورت حرفه‌ای تولید کنید، چون نور قرمز مورد نیاز گیاه شامل طیف‌هایی است که اغلب LEDهای قرمز متداول در بازار فاقد این طیف‌ها هستند.
منبع : barghnews.com